Zoutdeeg maken; van recept tot ideeën knutselen, tips bakken van brooddeeg

Zoutdeeg maken; de eerste keer dat ik dit deed was in het kader van de Kerst. Deze activiteit is echter het hele jaar door geschikt! Het maakt niet uit of het nu is voor een cadeautje voor een jarige oma, Valentijnsdag, Moederdag of Vaderdag of gewoon als alternatief voor het kleien met een dreumes die nog van alles in zijn mond stopt.

Zoutdeeg (soms ook wel brooddeeg genoemd) is gemaakt van natuurlijke ingrediënten en dus niet gevaarlijk als er per ongeluk een hapje van genomen wordt door jonge kinderen. Ook voor scholen is dit een ideaal middel om mee te werken omdat het verhoudingsverwijs erg goedkoop is. En daarnaast kan je dit laten drogen of bakken zodat je het resultaat kan bewaren!

Zoutdeeg maken; eenvoudig recept ook wel bekend als brooddeeg

Het recept voor zoutdeeg is heel eenvoudig en gaat volgens de 2 – 1 – 1-verdeling, je kan hiervoor een kopje gebruiken of een bepaalde hoeveelheid. Om zoutdeeg te maken heb je de volgende ingrediënten nodig:

• 2 kopjes (500 gram) witte bloem (geen zelfrijzend meel)
• 1 kopje (250 gram) zout
• 1 kopje (250 ml) water
• 1 eetlepel olie

Als je alles hebt afgemeten begin je met de droge ingrediënten. Als eerste giet je de bloem in een bak. Eventueel kun je het eerst zeven zodat het goed los is. Vervolgens meng je dit met een kopje zout. Daarna maak je een kuiltje in het midden en giet je het water en olie erin en meng je het door elkaar. Het beste kun je dit gewoon doen met je handen totdat je een fijne consistentie hebt. Is het deeg te nat en kleverig, voeg je nog wat extra bloem toe en is het te droog, wat extra water. En klaar is je brooddeeg.

Gekleurd zoutdeeg maken

Zoutdeeg heeft over het algemeen geen kleurtje. Toch kan je dit op verschillende manieren bereiken. Al tijdens het bereiden van het zoutdeeg, tijdens het spelen of na afloop verven.

• Voor het vooraf kleuren van zoutdeeg kun je vooraf het water kleuren, dit kun je bijvoorbeeld doen met een gelkleurstof (hier te koop) die je ook gebruikt voor het bakken van taarten. Als alternatief kun je ook gebruik maken van natuurlijke kleurmiddelen zoals; rood bietenvocht, spinazie, saffraan en cacao. Geeft het meteen een fijn geurtje. Met het gekleurde water geef je het zoutdeeg een kleurtje. Achteraf zoutdeeg kleuren is niet mogelijk!
• Tijdens het spelen met de klei kun je dit ‘kleuren’ met crêpepapier. Als dat nat wordt geeft dat makkelijk kleur af zonder dat het hele deeg kleurt. Dit geeft de zoutdeeg een soort zoutdeegconfetti.
• Na het kleien en het bakken kun je de klei ook verven.

Recept wit zoutdeeg

In plaats van het beetje beigeachtige zoutdeeg kun je ook heel eenvoudig spierwit zoutdeeg maken. Ook hiervoor gebruik je over het algemeen huis-, tuin- en keukenartikelen. De ingrediënten zijn:

• 1/2 kopje (100 gram) maïzena
• 1 kop (200 gram) baking soda (hier te koop) /zuiveringszout
• 3/4 kopje (175 mL) water

Voor de bereiding van dit zoutdeeg gebruik je verhitting. In de pan roer je alle ingrediënten door elkaar. Vervolgens verwarm je het mengsel op middellaag vuur terwijl je de hele tijd blijft roeren. Zodra er een stevige constructie ontstaat kun je het laten afkoelen en is het klaar voor gebruik.

Zoutdeeg bakken of lucht drogen

Voor het bakken verwarm je de oven voor op 100 graden. Voordat je de creaties in de oven doet kun je hier nog wat olie overheen strijken voor een glanzend kleurtje. Je gaat het niet echt bakken, maar vooral laten drogen. Dit kan wel zo’n 1 tot 3 uur duren, afhankelijk van de dikte. Na het bakken nog een uur laten afkoelen in de oven.

Als je liever niet wilt bakken kun je het zoutdeeg ook laten drogen in de lucht. Bijvoorbeeld door het kunstwerk bovenop de verwarming te leggen. Heel koud is het niet, maar koud genoeg om hem aan te hebben staan.

Zoutdeeg bewaren

In principe is zoutdeeg niet heel erg geschikt om te bewaren. Doordat er geen rijsmiddel in zit wordt het vrij snel hard. Wat je zou kunnen proberen om het een dag te bewaren is het in de koelkast neer te zetten. Of in een plastic zak en dan een luchtdichte bak bewaren. Voor het spelen kun je gewoon iets vocht toevoegen. Heel lang is dit niet houdbaar.

Knutselen met brooddeeg; 26 voorbeelden en ideeën

Er zijn vrijwel oneindig veel mogelijkheden met het zoutdeeg. Je kan simpele dingetjes maken als sterretjes, hartjes of andere vormpjes. Maar je kan ook verder gaan dan dat. Zo kan je bijvoorbeeld een potje maken, die hard zal worden als het droog wordt. In dat potje zou je bijvoorbeeld pennen of potloden zetten.

• Je zou ook combinaties van verschillende vormpjes maken. Het leuke van dit zoutdeeg is dat je het kan beschilderen, als het droog en hard is. Als je een groot vlak zou maken en dan een keukenmesje zou pakken, zou je zo een hele puzzel kunnen uitsnijden. Als deze hard is, kan je er een plaatje op schilderen en heb je je eigen puzzel geknutseld.
• Doordat je simpele vormpjes zou kunnen beschilderen, zou je ook versieringen kunnen maken voor bijvoorbeeld je kerstboom. Je zou bolletjes kunnen maken, sterretjes of zelfs engeltjes. Je kan van alles maken, zo lang je het maar kan verzinnen.
• Als je oog hebt voor detail en graag heel precieze decoraties maakt, dan kun je ook modellen of maquettes gaan maken. Je kan bijvoorbeeld een auto maken met zoutdeeg, of je kan zelfs zo ver gaan dat je een vliegtuig maakt. Je zou ook huizen kunnen samenstellen, maar dan heb je wellicht wel lijm nodig.
• Je zou ook functionele dingen kunnen maken, zoals het eerder genoemde pennenbakje. Je zou ook hangers kunnen maken, voor bijvoorbeeld een jas of een t-shirt. Je zou ook kettinkjes kunnen maken, zoals een hartje, of een hondje of wat je dan ook maar leuk vindt.
• Als jij je vormpjes gemaakt hebt, dan moet je ze nog wel gaan bakken. Dit kan in de oven. Hier worden ze echt hard en zou je ze kunnen beschilderen. Hoe lang je ze moet bakken, hangt af van de dikte van je creatie. voor iets wat een halve centimeter dik is, kun je ze eerst een uur lang op honderd graden bakken, waarna je ze nog een uur op 125 graden bakt.
• Stel dat je het niet erg zou vinden om een aantal extra onderdelen in je knutselwerk toe te voegen, dan zou je wellicht met een scharnier of iets dergelijks bijvoorbeeld een arm aan een lichaam bevestigen, of een draaiende propellor aan het eerdergenoemde vliegtuig. Op deze manier kun je je creatie pas echt tot leven laten komen. Dit is natuurlijk niet noodzakelijk om prachtige knutselwerken te maken.
• Er zijn dus een heleboel gekke ideeën te bedenken voor wat je met zoutdeeg zou kunnen maken. Het hangt er met name vanaf wat je leuk vindt. Houd je van detail, van functionele dingen of gewoon spulletjes die er leuk uit zien? De mogelijkheden zijn alleen maar gelimiteerd door je fantasie.

Op zoek naar meer ideeën voor wat je kunt knutselen met zoutdeeg? Naast ermee kleien kun je het ook combineren met wat uitsteekvormpjes. Zo kun je ze onder andere gebruiken om hangers te maken met herfstegeltjes,  handafdrukken van baby’s eerste kerst en andere kerstboomhangers of medailles voor in de Paastakken.

Verrassend creatief met zoutdeeg

Meer inspiratie en voorbeelden van wat je met brooddeeg figuren vind je op Pinterest of in het boek Verrassend Creatief met zoutdeeg.

Heb jij wel eens met zoutdeeg gespeeld?