Santa Lucia is een antroposofische feestdag die lang niet bij iedereen bekend is. Wie vieren Santa Lucia en waarom? Op welke datum valt dit en wat kan je zoal doen met Santa Lucia?
Wie is Santa Lucia?
De eerste vraag die hierbij naar boven komt is natuurlijk de vraag wie Santa Lucia dan was. De naam verklapt al dat het om een heilige vrouw gaat. Ze leefde op Sicilië en volgens geschriften uit de Middeleeuwen zou dit geweest zijn rond het jaar 300. De naamdag wordt op verschillende manieren gevierd, afhankelijk van het land.
Er zijn verschillende legenden rondom Lucia. Ze weigerde te trouwen met een heidense man, uitgezocht door haar moeder. Hierom werd ze veroordeeld. Ze weigerde de keizer een offer hiervoor te brengen.
Er gebeurden meer dingen, die wonderbaarlijk niet lukten. Zo zou ze levend verbrand worden, wat dus niet gebeurde. Uiteindelijk is ze vanwege haar geloof in Christus om het leven gebracht met zwaardsteken.
Omdat haar naam ‘licht’ betekent, is ze later symbool geworden voor de terugkeer van het licht (zonnewende). Ook een andere legende heeft hier aan bijgedragen. Ze zou haar ogen verloren zijn, omdat een heidense minnaar haar ogen mooi vond.
Zij heeft toen haar eigen ogen uitgestoken! Deze zond ze naar de man toe met het verzoek haar verder met rust te laten. Ze bleef echter wel gewoon zien! Het LICHT in haar ogen doofde dus niet. Er is echter ook een andere versie waarbij ze wel haar ogen verloor, maar in dit verhaal omdat ze werden uitgestoken bij haar marteldood.
Wanneer wordt Santa Lucia gevierd?
Santa Lucia wordt gevierd op 13 december. Dit is zo’n 400 jaar geleden begonnen. Het wordt gelinkt aan de zonnewende. In Zweden wordt het gevierd met kerkconcerten en optochten. Een beetje in de stemming kom je met het filmpje over deze viering. De nacht van 12 op 13 december wordt de Lucianacht genoemd.
Waar viert men Santa Lucia?
Santa Lucia wordt in meerdere landen gevierd. Vooral Scandinavië staat hierom bekend. De gebruiken hierbij zijn heel verschillend. In Scandinavië is het het begin van de kerstperiode. Het heeft oude gebruiken in zich die nog stammen uit de voorchristelijke periode.
Het gaat hier om gebruiken die te maken hadden met de zonnewende en dus het midwinterlichtfestival.
In Zweden dragen meisjes witte kleding met een rode sjerp. Zij gaan al vroeg op stap, met kaarsjes op hun hoofd. Zo wekken zij bijvoorbeeld ouderen, terwijl zij liedjes zingen en eten meenemen voor deze ouderen. Ieder dorp kiest ieder jaar een meisje uit die dan de Lucia van dat jaar is.
Ook op school wordt er 1 meisje uitverkoren om Lucia te zijn. Ook nu is de rest dus uitverkoren om sterrendragers te zijn. Zij dragen ook een wit gewaad en daarbij een punthoed met een ster erop. Ze kunnen sterren op stokken bij zich dragen.
Binnen het gezin is het de gewoonte dat de jongste dochter in haar lange witte jurk met de kaarsenkroon de rest van het gezin wekt met warme drank en de Luciabroodjes. Haar broertjes en zusjes zijn de sterrenkinderen of sterrendragers.
In Italië zou je het feest meer kunnen vergelijken met ons Sinterklaasfeest. De brave kindertjes krijgen geschenken en de ‘stoute’ kinderen krijgen kolen. De cadeaus worden verstopt in het huis. Ook Santa Lucia is, net als onze Sinterklaas, meegenomen naar de Verenigde Staten door immigranten.
Waar kun je het in Nederland vieren?
In Nederland is Santa Lucia niet een echt bekend feest. Toch kun je daar natuurlijk zelf wel mee aan de slag gaan. Zeker de Scandinavische manier is toch een mooie toevoeging. Cadeautjes krijgen ze al genoeg in december (als je de traditie uit Italië zou overnemen…). Overigens zijn er Vrije Scholen die het feest wel vieren.
In Beek, Limburg, wordt Lucia aangeroepen als patroon tegen buikloop of dysenterie. Pelgrims uit de hele regio kwamen daarvoor naar Beek. Inmiddels is het uitgemond in een folkloristische cultus.
Tijdens het feest wordt een Lichtkoningin gekozen. In de kerk (Parochiekerk van Sint Martinus) staat een houten beeld van Lucia. Op de feestdag wordt dit beeld voor in de kerk gezet.
Wat kun je zelf doen met Santa Lucia?
Zelf dit feest vieren? Hartstikke leuk, maar hoe doe je dat dan? Je kunt prima allerlei elementen uit de Scandinavische viering plukken! We geven hier een aantal suggesties! In het kort kun je deze elementen gebruiken:
- Verkleden
- Eten wat bij de traditie hoort
- Kinderglühwein kopen
- Liedjes zingen
- Santa Lucia knutselen
- Verkleden
De meisjes (of de uitverkoren Lucia) worden in mooie, witte jurken ‘gehesen’. Ook krijgen ze kroontjes op hun hoofd. De overige kinderen krijgen ook een witte jurk (of gewaad) en dragen sterren met zich mee, zoals je bij dit poppentafereel kunt zien.
Uiteraard kun je met de kinderen de kroontjes en sterrendragers zelf maken. Naast sterrendragers en bruiden kun je ook denken aan elfjes of speculaasmannetjes.
Eten
Tijdens dit feest worden er gele saffraanbroodjes (Lusekatter) gegeten. Of lekkere huisjes van een soort pepernotenmix. Deze snoephuisjes zijn uiteraard heel leuk om zelf te maken (en daarna op te eten).
Drinken
Tijdens het Santa Luciafeest wordt er een soort glühwein gedronken. Nu is dat uiteraard niet geschikt voor kinderen. Ga op zoek naar een kindervariant!
Liedjes zingen
Liedjes zingen hoort er dus eveneens bij. Je kunt echte liedjes zoeken of waarom zou je niet gewoon mooie kerstliedjes uitkiezen? Bij Luciafeest.nl kun je links vinden naar diverse voorbeelden van deze liedjes.
Knutselen
Uiteraard wordt het helemaal gezellig als er geknutseld kan worden. Een kroontje knutselen waar kaarsjes opstaan is helemaal in de sfeer van Santa Lucia. Je kunt echte kaarsjes gebruiken of je kiest gewoon voor karton, waar je de vorm van een kroon met kaarsjes uitknipt.
Vilten popjes maken
Een mooi tafereel voor in je kamer kun je maken door met vilt witte poppetjes te maken. Natuurlijk met een kroontje en kaarsjes.
Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!
- Muziekinstrumenten voor kinderen; welke, waarmee beginnen etc. - 17 April 2024
- Fijne motoriek peuters - 16 April 2024
- Divali - 14 April 2024
